កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ ផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (ផ.ម.ក) បានរៀបបចំ “ពិធីចុះបញ្ជីលក់សញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្មជាផ្លូវការរបស់ធនាគារ អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី” នៅផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា ក្នុងទំហំប្រមាណទឹកប្រាក់ ៨៦លានដុល្លារអាមេរិក។ ក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមបណិ្ឌតសភាចារ្យ ហ៊ាន សាហ៊ីប រដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា ដោយមានការអញ្ជើញចូលរួមពី ឯកឧត្តម ស៊ូ សុជាតិ ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកនៃនិយ័តករមូលបត្រកម្ពុជា, ឯកឧត្តម ហុង សុហួរ ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា, ឯកឧត្តម លោកជំទាវ, អ្នកឧកញ៉ា ឧកញ៉ា, លោក លោកស្រី តំណាងក្រសួងស្ថាប័ន និង វិស័យឯកជន ព្រមទាំងភ្ញៀវកិត្តិយសជាច្រើនរូប។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហ៊ាន សាហ៊ីប ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល បានជម្រាបជូនអង្គពិធីថា មូលបត្របំណុល បានរួមចំណែក ៖ ទី១). រក្សាស្ថិរភាព និង ជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ប្រកបដោយផលិតភាព និង និរន្តរភាព, ទី២). កាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើប្រាក់កម្ចីពីបរទេស, សំដៅទៅកាត់បន្ថយហានិភ័យបំណុលក្រៅប្រទេស, ការប្រែប្រួលអត្រាការប្រាក់, និង បញ្ហាប្តូររូបិយប័ណ្ណ ជាដើម, ទី៣). បង្កើនទំហំ និង ប្រភពហិរញ្ញប្បទាន របស់រាជរដ្ឋាភិបាល សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ, ការធានាប្រសិទ្ធភាពនៃការវិនិយោគ, ការគាំទ្រដល់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗ និង វិស័យអាទិភាព, ជាពិសេស ការជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែង ។
បើតាមប្រភពពី ផ.ម.ក បានឲ្យដឹងថា សញ្ញាបណ្ណ គឺជាប្រភេទមូលបត្របំណុល ដែលតំណាងឱ្យកិច្ចសន្យាខ្ចីប្រាក់រវាងបុគ្គលបោះផ្សាយមូលបត្របំណុល (រូមមានសាជីវកម្ម សហ-គ្រាសរដ្ឋ ឬរាជរដ្ឋាភិបាល) និងវិនិយោគិន (ម្ចាស់មូលបត្របំណុល)។ តាមរយៈកិច្ចសន្យានេះ បុគ្គលបោះផ្សាយមូលបត្របំណុល (ឧទាហរណ៍ស្រាប់. ធនាគារ អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី) មានកាតព្វកិច្ចត្រូវបង់ឱ្យវិនិយោគិននូវទឹកប្រាក់ជាក់លាក់មួយជាទៀងទាត់ដែលហៅថា “គូប៉ុង” ឬ “ការប្រាក់” (លើកលែងសម្រាប់សញ្ញាបណ្ណគ្មានការប្រាក់) ព្រមទាំងបង់ប្រាក់ដើមនៅពេលដែលសញ្ញាបណ្ណនោះដល់កាលកំណត់សង ដែលហៅថា “ឥណប្រទិទាន” ទៅកាន់ម្ចាស់មូលបត្របំណុល (វិនិយោគិន)។
សូមជម្រាបថា ការធ្វើបែបនេះ គឺដើម្បីជំនួសឱ្យការខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារ ក្រុមហ៊ុនឬអង្គភាពមួយអាចបោះផ្សាយសញ្ញាបណ្ណទៅឲ្យវិនិយោគិនដោយផ្ទាល់ នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុននោះត្រូវការសាច់ប្រាក់ដើម្បីផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់គម្រោងថ្មីៗ, បន្តប្រតិបត្ដិការក្រុមហ៊ុន ឬដើម្បីទូទាត់បំណុល៕
